UNESCO Dünya Mirası geçici listesinde yer alan Burdur’un Gölihsar İlçesi’nde bulunan Kibyra antik kentinde kazı çalışamları devam eden Bazilikal planlı kilise yapısının içinde yer alan ve bir çoğu kentin o zamanki önemli din adamlarına ait olduğu sanılan 30 mezar gün yüzüne çıkartıldı.
Burdur’un Gölhisar İlçesi’nde yer alan ve Türkiye’nin önemli antik kentlerinden biri olan Kibyra antik kentinde önemli bir yapı daha gün yüzüne çıkartılıyor.
Kentte bulunan Bazilikal planlı kilise yapısında 2019 yılında başlayan kazı çalışmaları sonrası kilise içerisinde mezarlara rastlandı. Yapılan çalışmalarda o dönem kentin önemli din insanlarının da mezarlarının olduğu tahmin edilen 30’a yakın mezar gün yüzüne çıkartıldı.
Kazı çalışmalarını yürüten ekipte yer alan Dr. Düzgün Tarkan, kentin birçok önemli kamu yapısına ev sahipliği yaptığını ifade etti.
Tarkan; “Kibyra Antik Kenti birçok önemli kamu yapısına ev sahipliği yapıyor. Bu tarihsel süreç içerisinde de M.Ö. 4’üncü yüzyıldanan, M.S. 7’inci, 8’inci yüzyıla kadar birçok önemli yapıya ev sahipliği yapmış ülkemizin önemli antik kentlerinden bir tanesi” dedi.
Kibyra’da 2019 yılında kazı çalışmalarına başlanılan Bazilikal Planlı Kilise’de kazı çalışmalarının devam ettiğini anlatan Tarkan şunları söyledi;bu yapıda 2019 yılında kazı çalışmalarına başladık ve çalışmalar hala sürdürülüyor. Tabi kış dönemi ile kış dönemi dolayısıyla bir kaç aylık zorunlu aranın ardından yine Nisan – Mayıs aylarında bu yapıda kazı çalışmalarına devam etmeyi planlıyoruz. Şimdi bazilikal planlı kilise adından da anlaşılacağı üzere özellikle M.S. 4’üncü yüzyıldan itibaren kilise, kentte kilise toplantıları için kullanılmış bir bina, binayla ile ilgili yaptığımız kazılar bize şimdiye denk en azından M.S. 4’üncü yüzyıldan itibaren inşa edilip kullanılmaya başlandığını gösteriyor. Tabi özellikle yapıdaki kazılarda 30’un üzerinde mezar ortaya çıkardık. Bunların bir kısmı kilisenin inşa dönemi ile ilgili ancak büyük bir çoğunluğu da büyük olasılıkla kilise bir deprem veya başka bir doğal felaketle yıkıldıktan sonra yine Kibyra da yaşayan Hristiyan toplum tarafından kullanılan mezarlar. Yani bu 2019 ve 2020 yıllı kazıları sonucunda elde ettiğimiz sonuçlara göre en azından M.S. 7’inci yüzyıla kadar mezar definleri ile ilgili olarak kullanılmış yapı. Oldukça büyük bir yapı tabii bazilikal planlı kilise derken şunu düşünmeliyiz şöyle bir mimari düşünmeliyiz. İçi iki sıra sütun dizisiyle üç salona bölünmüş, dikdörtgen uzun bir bina hayal edeceğiz. Kibyra bazilikası da tabii türünün önemli örneklerinden biri olacak kazı çalışmaları sonrasında, çünkü oldukça anıtsal boyutlara sahip ve iyi korunmuş bir bina. Hedefimiz önümüzdeki iki yıl sonucunda bu yapıyı kazarak restorasyon çalışmalarını başlatarak bu önemli binayı da turizme kazandırmak. Şu anda yapının çevresinde çalışmaları yoğunlaştırdık geçtiğimiz iki yılda, çünkü öncelikle yapıyı çevresinden soyutlamamız gerekiyor. İç kısmında henüz temizlik çalışmaları ve belgeleme çalışmaları dışında bir kazı faaliyeti yürütülmedi. Bu yıldan itibaren iç kısmında da kazılara başlamayı düşünüyoruz. İç kısmı ve kalan kısımları ile birlikte iki sezon sonunda yapıdaki kazı çalışmalarının tamamlanması planlanıyor” diye konuştu.
Tarkan şunları söyledi; “Helenistik dönem var M.Ö. 3 ile 1’inci yüzyıl arası o dönemin kendi içinde belli bir dizi yapılaşması var. Sonrasında asıl yapı patlaması M.S. 1 ve 3’üncü yüzyıllarda yani Roma imparatorluk döneminde gözüküyor. Bu dönemde görkemli kamu yapıları birbiri ardına inşa ediliyor. Tabi bir diğer kırılma noktası da bu noktada tüm antik dünyada olduğu gibi Hristiyanlığın yayılmaya başlamasıyla beraber yeni mimari geleneğin özellikle dinsel açıdan yeni bir mimari geleneğin ortaya çıkması. Burdaki bazilikal planlı kilisede bu dönemin Kibyra’da en somut örneklerinden biri. Kentin dinsel açıdan dönüşümününde belgelemesi açısından önemli bir yapı. Bu nedenle bu yapıya önem verdik ve kazı çalışmalarına başladık”
