Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Hidrolik Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç Dr. Alp Küçükosmanoğlu’nun hazırladığı proje Antalya’nın Konyaaltı ve Lâra Plâjlarının geleceğini belirleyecek.
‘Kıyı Alanlarında Sediman Hareketlerinin İncelenmesi, Konyaaltı ve Lara Plajları Uygulaması’ isimli projeye TÜBİTAK tarafından 2014 yılında 300 Bin lira destek verildi.
Yrd. Doç. Dr. Küçükosmanoğlu; “TÜBİTAK Destekli olarak bir projeye başladık. Proje Kapsamında Sediman (Kum – Çakıl) Hareketinin incelenmesini amaçlıyoruz. Bu projeyi hazırlarken, ülkemizde önemli bir turizm şehri olan Antalya Konyaaltı ve Lara Plajlarını düşündük. Bu tür kumsal alanlarımız turizm amaçlı yoğun olarak kullanılıyor ve çok sayıda da bulunmuyor. Bulunan yerleri de mümkün olan en iyi şekilde değerlendirmemiz lazım. Kumsal ve plaj alanlarımız yüzyıllarca, binyıllarca bir oluşumun neticesinde elde edilmiş alanlar. Genellikle akarsu çıkışlarında, akarsudan gelen sedimanlarla oluşuyor. Belli müdahalelerle kıyıya gelen sediman miktarı değişebiliyor veya dalga akıntı etkisiyle kıyıda taşınan kum miktarı etkilenebiliyor. Günümüzde küresel ısınmanın da kısmi etkileri olarak sediman hareketlerinde farklılıklar görülebiliyor” dedi.
Bu nedenle Konyaaltı ve Lara Plajlarındaki kum hareketlerinin nasıl olacağı, günümüzde sahip olduğumuz kumsal alanların ilerde nasıl değişeceği, kum olayının artacağı veya azalacağı gibi ön tahminleri yapabilmek için bir arazi çalışması yoğunluklu proje hazırladıklarını anlatan Küçükosmaoğlu şöyle konuştu; “Arazi çalışması kapsamında hem kumsal alanda, hem de belli bir derinliğe kadar su alanında ölçümler yapacağız. Bunları laboratuvar ortamında inceleyeceğiz, daha sonra literatürde kabul görmüş yöntemlerle hesaplamalar yapacağız. Bilgisayar ortamında modelleyeceğiz, tahminlerde bulunacağız, bunları doğrulamaya çalışacağız” dedi.
Küçükosmanoğlu , “Bu proje kapsamında bu sonuçları elde ettikten sonra elimizde Konyaaltı ve Lara Plajlarının incelendiği bir doküman oluşmuş olacak. Bu dokümana göre bu plajlar kapsamında planlanan herhangi bir yapının etkisi veya herhangi bir yapı yapılmaması durumunda günümüz koşullarının ilerleyen yıllarda devam ettiğinde kumsalda nasıl bir değişiklik olacak, kumsal kaybı olacak mı? en önemli konu bu. Plajlar insanlar tarafından sık kullanılan, baskı ve aktivitelerin yoğun olduğu alanlardır. Özellikle yüzmek, güneşlenmek, spor yapmak, eğlenmek, …vb. etkinliklerde kumsal olan plajlar tercih edilmektedir. Kumsallarımızı oluşturan kum, gerek insan etkisi gerekse doğal süreçlerle taşınarak hareket etmektedir. Bu taşınım dünyanın oluşumundan günümüze, yeni malzemenin gelmesi ve taşınan malzemenin tekrar aşınması ile dengelenmektedir. Dengenin bozularak sediman girdisinin olduğu alanlarda kumsalda kazanç olurken, sediman çıktısının olduğu alanlarda kumsalda erozyon görülmektedir” diye konuştu.
Doğada kumsal alanlar sediman taşıyan akarsuların denize ulaştığı yerlerde oluşmaktadır diyen Küçükosmanoğlu , “akarsularımızda yapılan düzenlemeler ile akarsulardaki sediman taşınımının azalması görülebilmektedir. Kıyılarımızdaki yapılar ile de kıyılarımızdaki sediman taşınımı etkilenmektedir. Tüm bu etkiler ile dünyadaki gibi ülkemizde de örnekleri görülen kumsal alanlarda veya deltalarda erozyon oluşabilmektedir.
Antalya için önem taşıyan Konyaaltı ve Lara plajlarında turizm kullanımı ve dolayısıyla turizm geliri yüksektir. Bu iki önemli kumsal alanda iki yıl süre ile yapılacak ölçümlerle saha verileri kullanılarak sediman hareketi belirlenebilecektir. Sayısal modelleme ve diğer bilimsel yöntemler ile geleceği tahmin edilerek hesaplanacak sediman hareketi, ölçümler ile doğrulanabilecektir” dedi.
Küçükosmanoğlu kaybedilen kumsalların tekrar eski durumunu kazanması uzun zaman veya ciddi para gerektirdiğini ifade etti. .
Turizm, kıyısal yapılar ve kentsel alanlar için önemli olan bu kaybolan kumun, benzer özelliklere sahip kum bulunarak tekrar yerine konması çoğu zaman imkansız olduğunu kaydeden Küçükosmanoğlu , Birkaç milyon metreküplük kum birkaç yüz bin kamyon ile taşınabileceğinden ciddi boyutta maddi destek gerektireceğini, en iyi çözüm planlama aşamasında mümkün olan en yakın tahminleri sağlayabilmek olduğunu, Antalya’nın Lara ve Konyaaltı kumsalları önemli turizm aktivitelerinin yapıldığı alanlar olduğundan, olası bir kumsal kaybı turizm gelirlerini de önemli derecede etkileneceğinin altını çizdi.
“Kumsalda yaşanan problemler zaman içinde çözülse bile, turizmin tekrar eski durumuna ulaşması da ayrı bir zaman alacaktır” diyen Küçükosmanoğlu, “ Yanlış planlama ve kullanım ile kaybedilen kumsallar da önemli bir milli kaynaktır. Aynı miktarda kumun elde edilmesi, taşınması, yerine konması düşünüldüğünde kaybın önlenmesinin önemi daha net görülebilmektedir. Bölge için önemli bu kumsallarımızda kum taşınımı ve kum hareketlerinin anlaşılması hem ekonomi ve hem de turizm açısından katkı sağlayacak bir çalışmadır” dedi.